مقدمه: بیماری‌های انسدادی ریه چهارمین علت مرگ و میر در دنیا بوده و شیوع آن در حال افزایش است. مشکلات تغذیه‌ای یکی از مشکلات شایع در بیماران مبتلا به COPD می‌باشد. که باعث دریافت نامتعادل انرژی بین جذب کمتر و بیشتر از نیاز آنان می‌شود. این مسأله خود می‌تواند منجر به افزایش شدت بیماری و مرگ و میر در آنان گردد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر به‌کارگیری راهنمای تغذیه‌ای بر شاخص‌های اسپیرومتریک ( FEV1,FVC,FEV1/FVC ) در بیماران مبتلا به COPD انجام شد.

  روش: این پژوهش یک مطالعه نیمه تجربی با طرح قبل و بعد است. نمونه‌گیری به صورت غیر تصادفی بر روی 30 بیمار مبتلا به COPD بستری در بیمارستان البرز شهرستان کرج انجام شد. در ابتدا پس از پر کردن پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک توسط بیماران بستری یک بررسی اسپیرومتریک در آن‌ها صورت گرفت و سپس اصول تغذیه صحیح به تمام بیماران به صورت چهره به چهره و تک به تک طی 4 جلسه 15 دقیقه‌ای و طی 4 روز متوالی همراه با جزوه آموزشی به آنان آموزش داده شد و سپس یک ماه و سه ماه پس از آموزش مجدداً شاخص‌های اسپیرومتریک در آنان بررسی شد. ضمناً بیماران پس از ترخیص از طریق مراجعه به منزل و تماس تلفنی پیگیری شدند. سپس شاخص‌ها با یکدیگر مقایسه گردید.

  یافته‌ها: میانگین شاخص FEV1 یک ماه پس از آموزش (49/66) نسبت به قبل از آموزش (96/50) افزایش معناداری را نشان داد (004/0= p ). و پس از 3 ماه آموزش (7/77) نیز افزایش این شاخص از نظر آماری معنادار بود (01/0= p ). همچنین میانگین شاخص FVC بعد از یک ماه آموزش (72/66) نسبت به قبل از آموزش (68/46) به طور معناداری افزایش نشان داد (015/0= p ). و پس از 3 ماه آموزش (36/70) نیز این افزایش از نظر آماری معنادار بود (000/0= p ). بهبود شاخص FEV1/FVC با وزن نمونه‌ها رابطه معکوس داشت که ضریب همبستگی پیرسون این ارتباط معکوس را معنادار نشان داد. (426/0-= r ، 034/0= p ) شاخص FEV1/FVC سه ماه پس از آموزش با سن رابطه مستقیم داشت، یعنی افرادی که سن بالاتری داشتند افزایش شاخص FEV1/FVC در آن‌ها بیشتر بوده و ضریب همبستگی پیرسون این ارتباط را معنادار نشان داد (399/0= r ، 029/0= p ).

  نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق پیشنهاد می‌کند بیماران مبتلا به COPD باید در مورد فاکتورهای مؤثر بر شرایط تنفسی مانند فاکتورهای تغذیه‌ای آگاه باشند و باید در مورد غذاهایی که بر تنفس آن‌ها اثر مثبت یا منفی دارند، راهنمایی شوند.

  تاریخ دریافت مقاله: 20/3/1388 پذیرش مقاله: 22/11/1388