چکیده
مقدمه: تأمین کیفیت خدمات آموزشی، یکی از مشکلات موجود در نظام سلامت است و پرستاران رسالت مهمی در ایفای آن دارند. با این وجود، کیفیت خدمات آموزشی مفهومی پیچیده است؛ بنابراین شفافسازی و بررسی ابعاد آن اهمیت دارد. هدف از این مطالعه توصیف کیفی عناصر تشکیلدهنده کیفیت خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی و معرفی برخی از مشکلات مربوطه است.
روش: نوع این پژوهش کیفی با بهرهگیری از روش تحلیل محتوای کیفی است. جامعه مطالعه شامل اعضای نظام سلامت شاغل در بیمارستانها و مراکز درمانی تحقیقاتی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، بیماران قلبی اعم از بستری یا دریافتکنندگان سرپایی خدمات بازتوانی قلبی و مراقبان (اعضای خانواده) آنان بودند. روش جمعآوری دادهها انجام مصاحبه بدون ساختار با نمونه هدفمندی شامل 25 شرکتکننده (3 پزشک، 6 پرستار، 1 کارشناس تغذیه، 13 بیمار و 2 همراه بیمار) بود. زمان آغاز مطالعه سال 1386 و زمان تکمیل تحلیل سال 1388 بود. صحت و استحکام مطالعه نیز از طریق منظور کردن ابعاد پیشنهاد شده توسط گوبا و لینکلن حاصل شد.
یافتهها: مفهوم کیفیت خدمات آموزشی در بازتوانی قلبی تحت چهار مفهوم زیربنایی شامل تناسب، جامعیت، صحت و نظام توصیف شده است که در واقع عناصر متشکله کیفیت خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی میباشند. یافتهها تأکید میکنند که توجه به نیازها و تواناییهای ویژه مخاطبین خدمات آموزشی در برنامه بازتوانی قلبی از عوامل محوری تعیینکننده کیفیت این خدمات است؛ که بدینوسیله مخاطبین میتوانند خدمات صحیح و پاسخگو را دریافت دارند. پیشنهاد میشود که در جامعیت بخشیدن به این برنامه در ابتدا جریان آموزش و اطلاعرسانی به مخاطبین را نظاممند ساخت تا بتوان فرصتهای طلایی دریافت خدمات را برای آنان حفظ نمود. ناکافی بودن این تناسب، ناهماهنگی و ضعف نظام ارجاع، و متعاقباً بیپاسخ ماندن حیطهای از نیازهای مخاطبین از چالشهای موجود در این زمینه بود.
نتیجهگیری: کیفیت خدمات آموزشی مفهومی وابسته به زمینه است، در حوزه بازتوانی قلبی، مبتنی بودن بر نیازها و تواناییهای مخاطبین، توجه به ابعاد مختلف زیستی روانی اجتماعی در سطوح فرد و خانواده، و ارایه آن از طریق کانالهای ارتباطی مشخص و هماهنگ مورد تأکید است. پرستاران به عنوان یکی از اعضای کلیدی تیم بازتوانی قلبی لازم است عناصر فوق را در عرصههای مدیریت خدمات آموزشی و ارایه مستقیم خدمات به بیماران قلبی و اعضای خانواده آنها مدنظر داشته باشند. انجام پژوهشهای آتی در مورد مفاهیم معرفی شده پیشنهاد میگردد.
alavi M, abedi H, Rabiee K, Karimi M, Sarrafzadegan N. Concept of the quality of the educational services in cardiac rehabilitation. IJNR 2011; 6 (20) :6-16 URL: http://ijnr.ir/article-1-795-fa.html
علوی موسی، ایرج پور علیرضا، عابدی حیدرعلی، ربیعی کتایون، کریمی محبوبه، صراف زادگان نضال. مفهوم کیفیت خدمات آموزشی در بازتوانی قلبی. نشریه پژوهش پرستاری ایران. 1390; 6 (20) :6-16