مقدمه: سندرم پاهای بیقرار یک اختلال حسی و حرکتی نورولوژیک است که به صورت تمایل شدید به حرکت دادن پاها بروز میکند. شیوع آن در بیماران تحت درمان با همودیالیز بالا بوده و خطر مرگ و میر را در این بیماران افزایش می دهد. به علت عوارض درمان های دارویی در این بیماران امروزه به روشهای غیر دارویی روی آورده شده است از این رو این مطالعه با هدف بررسی مقایسهای تأثیر دو روش بازتاب درمانی و تمرینات کششی بر شدت سندرم پاهای بیقرار در بیماران تحت درمان با همودیالیز انجام شد.
روش: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی بود. بدین منظور از بین بیماران تحت درمان با همودیالیز بیمارستان های منتخب شهر اصفهان که از طریق پرسشنامه استاندارد تشخیص سندرم پاهای بی قرار مبتلا به این سندرم شناخته شده بودند با استفاده از جدول اعداد تصادفی 90 نفر که دارای شرایط ورود به پژوهش بودند انتخاب و با استفاده از روش تخصیص تصادفی در سه گروه بازتاب درمانی، تمرینات کششی و کنترل قرار گرفتند. مداخله بازتاب درمانی و تمرینات کششی حین دیالیز سه بار در هفته به مدت 4 هفته و هر بار به مدت 30 تا 40 دقیقه انجام شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS 18 و آزمون های آماری آنالیزواریانس یک طرفه، t زوج و آزمون تعقیبی LSD صورت گرفت.
یافته ها: درگروه بازتاب درمانی و تمرینات کششی میانگین نمره شدت سندرم پاهای بی قرار نسبت به گروه کنترل تفاوت آماری معناداری داشت (P<0/05). ولی بین میانگین نمره شدت سندرم پاهای بی قرار بین دو گروه بازتاب درمانی و تمرینات کششی اختلاف آماری معناداری وجود نداشت (P >0/05)، همچنین میانگین تغییرات نمره شدت سندرم پاهای بی قرار در دو گروه بازتاب درمانی و تمرینات کششی به طور معناداری بیشتر از گروه کنترل بود (P<0/05) اما میانگین تغییرات نمره شدت سندرم پاهای بی قرار بین گروه بازتاب درمانی و تمرینات کششی با هم تفاوت آماری معناداری نداشت (P >0/05).
نتیجه گیری: نتایج نشان داد تمرینات کششی و بازتاب درمانی هر دو شدت سندرم پاهای بی قرار را کاهش می دهد. بنابراین استفاده از این دو درمان در این بیماران توصیه می شود.
Khojandi S, Shahgholian N, Karimian J, Valiani M. Comparison the effect of two methods of reflexology massage and stretching exercises on the severity of restless leg syndrome among patients undergoing hemodialysis. IJNR 2015; 10 (1) :86-94 URL: http://ijnr.ir/article-1-1484-fa.html
خجندی جزی شهرزاد، شاهقلیان ناهید، کریمیان جهانگیر، والیانی محبوبه. مقایسه تأثیر دو روش بازتاب درمانی و تمرینات کششی بر شدت سندرم پاهای بیقرار در بیماران تحت درمان با همودیالیز. نشریه پژوهش پرستاری ایران. 1394; 10 (1) :86-94