استادیار، گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکز، تهران، ایران ، ryoushhfvand@phd.pnu.ac.ir
چکیده: (1448 مشاهده)
مقدمه: مقوله سلامت روان در متون دینی اسلام مطرح شده است؛ و هم قرآن و هم پیامبراعظم (ص) و معصومان (ع) توجه شایستهای به این مقوله داشتهاند. به این معنا که هنر موسیقی ابعاد مختلف زندگی انسانها موثر بوده و توانسته تا دوران مختلف به عنوان عامل اثربخش بر سلامت روان، برای جوامع مختلف به عنوان ابزار شادی آفرین و محرک، عمل کند. از این رو پژوهش حاضر، با هدف بررسی فراتحلیل میزان موسیقی و اثربخشی آن بر سلامت روان از دیدگاه حقوق شهروندی اسلامی انجام شد.
روش کار: این مطالعه از نوع نظام مندو متاآنالیز است که با استفاده از کلمات کلیدی Music, mental health, Islamic citizenship rights, meta-analysis در پایگاههای اطلاعاتی SID، Magiran، Irandoc، CivilicaوGoogle به زبان فارسی و انگلیسی از مهر 1390 تا مهر 1396 جستجو انجام شد و مطالعاتی که میزان موسیقی و اثربخشی آن بر سلامت روان از دیدگاه حقوق شهروندی اسلامی را گزارش نمودند، وارد متا آنالیزشدند. برای آنالیز دادهها از نرم افزار STATA استفاده شد ومعیار خطای میزان اثربخشی موسیقی درمانی بر سلامت روان درهر مطالعه براساس فرمول توزیع دوجملهای محاسبه شد. در نهایت شاخص هتروژنیتی(ناهمگونی) ازطریق آزمون کوکران (Q) تعیین شد.
یافته ها: ابتدا تعداد 28 مقاله به دست آمدکه پس از وارد کردن معیارهای ورود به مطالعه در نهایت تعداد 13 مقاله وارد مطالعه گردید. یافتههای حاصل نشان داد که موسیقیدرمانی بهطور معنیدار در سطح خطای کمتر از ۰۵/۰ بر سلامت روان موثر بوده است و اندازه اثر ترکیبی حاصل برای سلامت روان بر حسب مقیاس هم بستگی ۵۷۴/۰ بر حسب مقیاس تفاوت میانگینهای استاندارد ۴۲۷/۱ و بر حسب مشخصه g هجز نیز ۳۸۹/۱ گزارش شد.
نتیجهگیری: نتیجه این فراتحلیل نشان میدهد که موسیقی درمانی بر اساس مبانی حقوق شهروندی اسلامی با استفاده از تکنیکهایی چون توجه بر زمان حال و پذیرش بدون قضاوت هیجانها و استفاده بهینه از موسیقی در جهت اعتلا و کمال روح در بهبود سلامت روان بهطور معنی دار و با اندازه اثر بالا موثر است.
Karbalaeialigol K, Masoumi J, Emam M. Music and its effectiveness on mental health from the perspective of Islamic citizenship rights; Systematic study and meta-analysis. IJNR 2021; 16 (5) :32-39 URL: http://ijnr.ir/article-1-2421-fa.html
کربلایی علی گل کبری، معصومی جمشید، امام محمدرضا. موسیقی و اثربخشی آن بر سلامت روان از دیدگاه حقوق شهروندی اسلامی؛ مطالعه نظاممند و متاآنالیز. نشریه پژوهش پرستاری ایران. 1400; 16 (5) :32-39