مقدمه: بیماری دیابت به دلیل روند طولانی، مشارکت بیمار در امر مراقبت از خود را طلب مینماید. آموزش ناکافی، نامنظم و سن بالای بیماران باعث ضعف در خودمراقبتی این بیماران میشود. این بیماری مسؤول مرگ و میر بیش از ۲۰0۰۰۰ نفر در طول سال میباشد که نشان میدهد آموزشهای سنتی که تاکنون انجام شده کافی نبوده است. آموزش الکترونیک این امکان را فراهم میکند تا بیماران نوع جدیدی از ارتباط، مراقبت، آموزش و بیمار محوری را تجربه نماید. پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که با هدف تعیین تأثیر آموزش الکترونیک بر خودمراقبتی بیماران دیابت نوع 2 مراجعهکننده به مراکز دیابت دانشگاه علوم پزشکی کرمان در سال 1387 انجام شده است.
روش: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که با هدف تعیین تأثیر آموزش الکترونیک بر خودمراقبتی 170 بیمار دیابت نوع 2 شهر کرمان در سال 1387 انجام شده است. این بیماران به روش نمونهگیری آسان با توجه به معیارهای ورودی و خروجی از مراکز دیابت شهر کرمان انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه 86 نفر در گروه مورد و 84 نفر در گروه شاهد تقسیم شدند گروه شاهد آموزشهای روتین را دریافت کرده و به گروه مورد به روش الکترونیک به مدت 3 ماه آموزش داده شد. قبل و بعد از مداخله اطلاعات مربوط به دانش، نگرش و عملکرد خودمراقبتی به وسیله پرسشنامه جمعآوری و نمونه خون جهت آزمایش قندخون ناشتا و هموگلوبین گلیگوزیته جامعه پژوهش اندازهگیری شد.
یافتهها: پس از جمعآوری اطلاعات، دادهها کنترل و کدگذاری شده و با استفاده از آزمونهای آماری توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و استنباطی (تیزوج و مدل رگرسیونی خطی) توسط نرمافزار Stata اطلاعات مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند میانگین نمرات حیطه دانش، نگرش و عملکرد گروه مورد قبل از آموزش به ترتیب 4/2±3/19، 9/3±4/21، 1/7±1/24 و بعد از آموزش 5/5±6/20، 9/6±8/22، 5/9±2/32 بود. در گروه مورد اختلاف آماری معناداری مشاهده شد (05/0>p). میانگین و انحراف معیار قندخون ناشتا و هموگلوبین گلیکوزیته در گروه مورد قبل از آموزش 2/77±8/223 میلیگرم در دسی لیتر و 9/1±5/9% و بعد از آموزش 2/55±5/167 میلیگرم در دسی لیتر، 6/1±4/8% بود و فقط در گروه مورد تفاوت معنادار (01/0p<) مشاهده شد.
نتیجهگیری: آموزش الکترونیک موجب بهبود دانش، نگرش و عملکرد خودمراقبتی و همچنین بهبود میانگین قندخون ناشتا و هموگلوبین گلیگوزیله در بیماران گروه مورد بعد از آموزش گردیده است. به نظر میرسد دلیل آن افزایش نقش فعال بیماران در امر مراقبت از خود باشد، چرا که بیماران نوع جدیدی از ارتباط و آموزش را تجربه کرده و انگیزه آنها جهت یادگیری و خودمراقبتی افزایش یافته است که با توجه به منافع این شیوه آموزشی طراحی و به کارگیری آن در فرایند آموزش بیماران توصیه میگردد و پرستاران میبایست هر چه بیشتر با این نوع آموزش آشنا شده و از آن جهت آموزش به بیماران استفاده نمایند.
کلید واژهها:
nouhi E, khandan M, mirzadeh A. Effective of electronic education on knowledge attitude and self-care in patient’s diabetic type 2 refer to diabetic center of Kerman University of medical science. IJNR 2011; 6 (22) :73-80 URL: http://ijnr.ir/article-1-884-fa.html
نوحی عصمت، خاندان مریم، میرزاده علی. تأثیر آموزش الکترونیک بر دانش، نگرش و عملکرد خودمراقبتی بیماران دیابت نوع 2 در شهر کرمان. نشریه پژوهش پرستاری ایران. 1390; 6 (22) :73-80