مقدمه: مشکلات ناشی از دیالیز تغییرات چشمگیری در زندگی این بیماران ایجاد میکند. درمان بیماران دیالیزی بدون مشارکت خود بیمار و انجام برخی فعالیتهای خودمراقبتی نمیتواند به اندازه کافی مؤثر باشد. افزایش میزان خودکارآمدی میتواند سبب افزایش پیروی از رژیم درمانی شود و از این طریق علایم فیزیکی و روانی بیمار را کاهش دهد. این مطالعه با هدف بررسی تأثیر آموزش و پیگیری از طریق پیامک بر خودکارآمدی بیماران دیالیزی انجام شد.
روش: در این کارآزمایی بالینی 70 نفر از بیماران دیالیزی به طور تصادفی به دو گروه آموزش حضوری (35 نفر) و آموزش همراه با پیگیری (35 نفر) تخصیص داده شدند. به هر دو گروه آموزشهای رفتارهای خودمراقبتی به صورت حضوری داده شد و در گروه پیگیری بعد از آموزش، هفتهای 6 بار به مدت 6 هفته پیامک یادآور ارسال گردید. با استفاده از پرسشنامه، خودکارآمدی بیماران قبل و بعد از آموزش و بعد از گذشت 6 هفته در هر دو گروه اندازهگیری شد. با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته اطلاعات دموگرافیک و بیماری، میزان خودکارآمدی و میزان رضایتمندی آنها از این روش آموزشی و پیگیری، مورد بررسی قرار گرفت. جهت روایی صوری، پس از مطالعه و مرور متون مرجع و منابع معتبر، پرسشنامه و مباحث بوکلت آموزشی تهیه شد سپس در اختیار ده نفر از اعضای هیأت علمی قرار گرفت و جهت پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که با ضریب 79% مورد تأیید قرار گرفت. دادهها با استفاده از SPSS v.20 و آزمون تیتست زوجی و مستقل مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: دو گروه از نظر مشخصات دموگرافیک و نمره خودکارآمدی قبل از انجام مداخله همسان بودند. بین میانگین خودکارآمدی قبل از آموزش (93/972/41) با 2 هفته بعد از آموزش (23/1024/46) در میان همه افراد شرکتکننده اختلاف معناداری وجود داشت (000/0=p). میانگین و انحراف معیار تغییرات خودکارآمدی در گروه آموزش 43/988/1 و در گروه آموزش به همراه پیگیری 5/962/6 بود که نشاندهنده افزایش معناداری در تغییرات خودکارآمدی بیماران دیالیزی در گروه پیگیری بود (000/0=p).
نتیجهگیری: نتایج این مطالعه نشان داد که، آموزش همراه با پیگیری از طریق پیامک در بیماران تحت درمان با همودیالیز در ارتقاء خودکارآمدی مؤثرتر است. با توجه به مقرون به صرفه و مؤثر بودن این روش، جهت پیگیری بیماران دیالیزی پیشنهاد میگردد.
Modanloo S, Zolfaghari M, Dehghankar L, Mohamammadi Y, Mohammadkhani Ghiasvand A. Assessment the effect of small message service (SMS) follow up on self efficacy in dialysis patients. IJNR 2014; 8 (4) :61-71 URL: http://ijnr.ir/article-1-1307-fa.html
مدانلو شکوفه، ذوالفقاری میترا، دهقانکار لیلا، محمدی یونس، محمدخانی غیاثوند آرزو. تأثیر آموزش و پیگیری از طریق ارسال پیامک بر خودکارآمدی بیماران تحت همودیالیز. نشریه پژوهش پرستاری ایران. 1392; 8 (4) :61-71