مقدمه: دوران قبل از عمل جراحی می‌تواند اثرات مخربی برای کودک داشته باشد. نگرانی قبل از عمل با اختلالات رفتاری متعددی بعد از عمل جراحی ارتباط دارد. با توجه به این که 65% کودکانی که تحت عمل جراحی قرار می‌گیرند از نگرانی قبل از عمل رنج می‌برند، بنابراین تعیین ارتباط نگرانی با اختلالات رفتاری می‌تواند به تشخیص بهتر این عوارض توسط پرستار کمک کرده تا با برنامه‌ریزی صحیح در جهت کاهش نگرانی‌های قبل از عمل از بروز عوارض و اختلالات بعد از عمل جراحی کم کرد. هدف مطالعه حاضر تعیین ارتباط نگرانی‌های قبل از عمل و آشفتگی‌های خواب در کودکان تحت عمل جراحی بستری در بیمارستان‌های دانشگاه علوم پزشکی کرمان می‌باشد.

روش: این پژوهش، یک پژوهش توصیفی- تحلیلی از نوع همبستگی می‌باشد که در آن میزان نگرانی قبل از جراحی و ارتباط آن با آشفتگی‌های خواب بعد از جراحی مورد بررسی قرار گرفته و اطلاعات در یک مقطع جمع‌آوری گردیده است. 309 کودک سن بین 14-8 ساله که تحت عمل جراحی و بیهوشی قرار گرفتند به عنوان آزمودنی در این تحقیق شرکت کردند. جهت جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه استاندارد نگرانی قبل از عمل شامل 4 بعد (بیماری، جراحی، بستری شدن و تزریقات) و پرسشنامه پژوهشگر ساخته اختلالات خواب شامل 4 بعد (آشفتگی‌های کلی خواب، آشفتگی‌های قبل از خواب، آشفتگی‌های حین خواب، آشفتگی‌های بعد از خواب) می‌باشد، جمع‌آوری گردید. داده ها با نرم افزار SPSS v.13 و با استفاده از آزمون‌های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و ضریب همبستگی پیرسون و آمارهای توصیفی تجزیه و تحلیل گردید.

یافته‌ها: از 309 کودک شرکت‌کننده در این تحقیق، 118 نفر دختر و 191 نفر پسر با میانگین سن 64/10 سال بودند. کمترین میزان نگرانی مربوط به سن 14سال و بیشترین مربوط به سن 12 سال بود. همبستگی مثبت و معناداری بین نگرانی‌های قبل از عمل و آشفتگی‌های خواب بعد از عمل مشاهده شد (31/0=r) کودکانی که تحت عمل جراحی تنفس قرار گرفتند بیشترین و کودکانی که تحت عمل جراحی برداشت توده قرار گرفتند کمترین میزان نگرانی را داشتند. و میزان نگرانی در افرادی که از استان‌های دیگر آمده بودند بیشتر دیده شد و ارتباط معنادار معکوس بین نگرانی و سن دیده شد (05/0p<). ارتباط معناداری بین نوع بخش و محل سکونت با نگرانی یافت نشد. آشفتگی‌های خواب با سن ارتباط معنادار معکوسی نشان دادند (05/0p<) و رابطه ای بین آشفتگی‌های خواب و بخش بستری و محل سکونت دیده نشد. عوامل نگرانی کودک ارتباط مثبت معناداری با سن، جنس و نوع جراحی نشان دادند (05/0p<). نتیجه‌گیری: یافته‌های این بررسی نشان می دهد که کودکان زیادی در هنگام عمل جراحی دچار ترس و نگرانی می‌شوند و این ترس و نگرانی با آشفتگی خواب آن‌ها ارتباط مستقیم معناداری دارد. این یافته حداقل دو کاربرد زیر را دارد. نخست اینکه نشان می دهد موضوع آن‌قدر اهمیت دارد که ضروری است در زمینه ابعاد مختلف آن مطالعات بیشتری انجام شود. دوم اینکه پرستاران می-بایست با همکاری تیم سلامت برنامه ای برای کاهش میزان نگرانی کودکان و حتی والدین آن‌ها تدوین کرده و این برنامه را به صورت یکی از اقدامات سازمانی خود در مراقبت از کودکان تحت عمل جراحی درآورند.