چکیده
مقدمه: یکی از شاخصهای مهم توسعه و سلامت در کشورها میزان مرگ و میر کودکان زیر 5 سال میباشد. در سالهای اخیر میزان مرگ و میر کودکان زیر 5 سال کشورمان کاهش یافته است اما همچنان نسبت به کشورهای در حال توسعه بالاتر میباشد. با توجه به حس فوریت جدی با منابع بسیج شده در جهت پیشرفت کاهش میزان مرگ و میر کودکان تا سال 2015 بر آن شدیم تا عوامل مؤثر بر مرگ و میر کودکان 59-1 ماهه سال 1386 شهرستان زابل را مورد تحقیق قرار دهیم.
روش: این پژوهش یک مطالعه توصیفی - تحلیلی و گذشتهنگر بود که در سال 1386 انجام گرفت. این تحقیق بر روی 93 کودک 1 تا 59 ماهه به روش سرشماری انجام شده است. ابزار مورد استفاده در این تحقیق چک لیستهای مرگ و میر کودکان وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود که اطلاعات توسط کارشناسان آموزش دیده مرکز مرگ و میر کودکان شهرستان زابل جمعآوری میشد و پس از استخراج دادهها و تبدیل به ارقام آماری توسط نرمافزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
یافتهها: نتایج این پژوهش نشان داد تعداد مرگ و میر کودکان 59-1 ماهه 93 نفر بوده است. بیشترین مرگ و میرها در سنین 12-1 ماه (68%) بوده است و از این تعداد 37% دختر و 63% پسر بودهاند. بیشترین علت فوت در نتیجه حوادث و سوانح (27%)، مرگ ناشی از بیماریهای تنفسی (3/18%) و بیماریهای دستگاه گوارش (2/15%) بود. بیشترین علل عدم بهبود کودک نیز به علت حساس نبودن والدین به علایم خطر بیماریها و تأخیر در مراجعه به مراکز درمانی (76%) و سپس اصرار والدین به ترخیص کودک قبل از بهبودی کامل به دلیل مشکلات اقتصادی (12%) بوده است.
نتیجهگیری: بر اساس یافتههای پژوهش میزان مرگ میر در این شهرستان از میزان کشوری بالاتر است و یکی از دلایل آن میزان بالای حوادث و سوانح در کودکان این شهرستان است. اقداماتی جهت کاهش میزان حوادث و سوانح، بالا بردن آگاهی والدین به علایم و نشانههای بیماریها به خصوص بیماریهای دستگاه تنفسی و گوارشی و همچنین انجام اقداماتی مؤثر و کار آمد در جهت مراقبت از نوزدان تازه متولد شده و مادرانشان، تغذیه نوزادان و کودکان، واکسیناسیون، مدیریت در کنترل و درمان بیماریهایی همچون اسهال و پنومونی میتواند در کاهش این میزان مؤثر باشد.
sharaki A, mardani M, arab M, firoozkoohi Z. Infant under 1-59 month mortality causes in Zabol. IJNR 2010; 5 (17) :6-13 URL: http://ijnr.ir/article-1-610-fa.html
شهرکی عزیز، مردانی مرجان، عرب مریم، فیروزکوهی زهره. علل مرگ و میر کودکان 59-1 ماهه شهرستان زابل. نشریه پژوهش پرستاری ایران. 1389; 5 (17) :6-13