مقدمه: تا کنون مفهوم سلامت معنوی و ابزار سنجش آن براساس آموزه‌های اسلامی و شرایط بومی حاکم در ایران، تبیین نشده است. لذا مطالعه ترکیبی حاضر، برای توسعه مفهوم سلامت معنوی در پرستاری براساس آموزه‌های اسلامی، طراحی و روانسنجی ابزار سنجش سلامت معنوی در بیماران به انجام رسیده است.

روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه اکتشافی تسلسلی از نوع مطالعات ترکیبی است. مرحله اول پژوهش، مطالعه‌ای کیفی به روش تحلیل مفهوم مدل هیبرید در 5 مرحله انجام شد. تحلیل داده‌ها براساس تحلیل محتوای کیفی و با استفاده از نرم افزار MAXQDA 7 صورت گرفت. برمبنای تعریف و ویژگیهای بدست آمده برای مفهوم سلامت معنوی براساس آموزه‌های اسلامی در پرستاری، پرسشنامه اولیه‌ای با 82 آیتم طراحی شد. در مرحله دوم یا کمی، یک مطالعه توصیفی مقطعی برای روانسنجی پرسشنامه طراحی شده بر روی 310 بیمار انجام شد. روانسنجی پرسشنامه مذکور براساس روایی صوری، محتوا، سازه و پایایی از طریق آلفای کرونباخ، با استفاده از نرم افزار SPPS11 انجام شد.

یافته‌ها: یافته‌های بخش کیفی مطالعه حاضر، تعریف سلامت معنوی، 30 ارجاعات تجربی، پیش آیندها و پیامدهای آن براساس آموزه‌های اسلامی در بیماران مسلمان در ایران بدست آمد. در بخش کمی مطالعه حاضر، ابزار سنجش سلامت معنوی در بیماران مسلمان براساس آموزه‌های اسلامی، دارای 32 آیتم و در دو بخش آیتمهای شناختی و رفتاری به دست آمد.

نتیجه گیری: طراحی الگوی مراقبت پرستاری برای ارتقای سلامت معنوی و پیگیری اثرات خدمات پرستاری بر سلامت معنوی بیماران، براساس زمینه حاکم بر جامعه ایران اسلامی صورت گیرد.