مقایسه اثر دهانشویه پرسیکا و کلر هگزیدین جهت پیشگیری از استوماتیت در بیماران تحت شیمی درمانی

    آیدا عابدی پور - دکتر ژیلا عابد سعیدی - دکتر محمد حسین صالحی - دکتر ابراهیم ابراهیمی

چکیده

مقدمه: استوماتیت یکی از عوارض شایع در بیماران تحت شیمی درمانی است که موجب مشکلاتی از قبیل درد، ناراحتی و عفونت می‌شود و پیشگیری و درمان آن اهمیت زیادی دارد. هدف از مطالعه حاضر مقایسه تأثیر دهانشویه پرسیکا و کلر هگزیدین در پیشگیری از استوماتیت در بیماران تحت شیمی درمانی بستری در بخش های انکولوژی بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های علوم پزشکی در تهران بود.

مواد و روش کار: این پژوهش به صورت کارآزمایی بالینی شاهد دارو تصادفی انجام شد. در این پژوهش از بین بیماران مبتلا به لوسمی میلو بلاستیک حاد و لوسمی لنفوبلاستیک حاد بستری در بیمارستان‌های مدرس، دکتر شریعتی و امام خمینی تهران، 30 نفر به صورت تدریجی انتخاب و به طور تصادفی در دو گروه دهانشویه با پرسیکا و کلرهگزیدین قرار داده شدند. دو گروه از نظر سن، جنس، وضعیت تغذیه، نوع سرطان و رژیم درمانی همگون بودند. قبل از شروع درمان بیماران از نظر وضعیت دهان مورد بررسی قرار گرفتند. به بیماران آموزش داده شد که در حین شیمی درمانی روزانه سه بار دهان خود را شستشو داده و با استفاده از مسواک نرم دندان‌ها را تمیز کرده و سپس از دهانشویه پرسیکا (در گروه پرسیکا) و یا کلر هگزیدین استفاده کنند. وضعیت دهان بیماران قبل از شروع درمان و پس از آن یک روز در میان تا سه هفته مورد مشاهده قرار گرفت. رضایت بیماران از دهانشویه نیز مورد پرسش قرار گرفت. داده‌های به دست آمده با استفاده از نرم افزارها و آزمون‌های آماری مناسب (t دانشجویی - مجذور کای و ضریب همبستگی) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و p valueدر سطح 05/0 معنادار لحاظ گردید. یافته‌ها: در گروه بیماران استفاده کننده از کلرهگزیدین 3/53 در صد دچار استوماتیت شدند و در این گروه میانگین شدت استوماتیت 87/0 بود. در گروه پرسیکا 3/33 درصد به استوماتیت مبتلا شدند که شدت استوماتیت در این گروه 67/0 بود. تفاوت وقوع استوماتیت در دو گروه از نظر آماری معنادار نبود. 2/73 در صد از بیماران گروه کلرهگزیدین و 7/86 در صد از بیماران گروه پرسیکا از طعم و بوی دهانشویه رضایت داشتند. این نسبت نیز از نظر آماری در دو گروه تفاوت معنادار نداشت.

بحث و نتیجه گیری: با توجه به این که اثر هر دو دهانشویه در پیشگیری از استوماتیت ناشی از شیمی درمانی مشابه بود و با توجه به عوارض جانبی بیشتر کلرهگزیدین، می‌توان برای پیشگیری از استوماتیت در بیماران تحت شیمی درمانی دهانشویه پرسیکا را پیشنهاد کرد.

واژه‌های کلیدی: پرسیکا، دهانشویه، استوماتیت، شیمی درمانی